JAKU KASCHACHINA
• NAKUNA:
JAKU
JAK`U
MISK`ICHANA
• WAYK`UYNIN
MAKACHAPI YACUTA QHUTUCHIY J`AKUTA QHALUSQA JICH`AYKUY, CHAYMANTAQA MISK`ICHANATA YAPAYKUY QAYWIAP CHAYACHIY
PHIRI
• NAKUNA
SARA JAK`U
KACHI
WIRA
• WAKICHINA
JUK MANKAPI YAKUTA KACHIYUQTA, WUIRAYYUQTA T`IMPUCHINA. SUMAQ T`IMPUQTINTA JAK`U CHURAYKUNA, QHIPANTATAQ YAKUNTA CH`UMANA
CHAYASQAÑA KAQTINTAQ CHUWAKUNAPI QARANA, MASARATA T`UNAYKUSPA MISK`IQTA MIKHUNA.
JRUTASMANTA PIQTU
• NAKUNA
TAWA MANSANASTA
ISKAY PAPAYASTA
TAWA LARANQASTA
SUQTA LATANUS
ISKAY PUMILUSTA
• WAKICHINA
FRUTASTA MAYLLANA, CHAYMANTARI PICANA JUCH`UY, JUCH`UYLLATA, CHANTA CH`IRWANA LIMUNISTA IMAYMANTACHUS MUNASKANCHIK CHANTAQA CHURANQ MISKIMACHATA MUNASQANCHIQTA CHANTA CHUWASPI QARANA
PIKANA
• NAKUNA
KHUCHI AYCHA
WALLPA AYCHA
CHUQLLU
PAPA
ZANAWURIA
SIWULLA
UCHÚ
TUPUY LAYA MISK`ICHADORES
• WAKICHINA
JUK MANKAPI YAKUTA KACHIYUQTA, YAYKUN KHUCHI AYCHA, WALLPA AYCHA, ZANAWURIA, SIWULLA, UCHU, TUQUY LAYA MISK`ICHADORES, PAPATA, SUMAQ KANANPAQ, SUMAQTA, CHANTA TIPUNCHINACHIS JUK MANKAPI YAKUTA KACHIYUQTA, CHUQLLU, CHAYANAN KAMA SUPITATA QARANA
KUAJADA
• Nakuna:
Willali
Sara mut’i
Jug chhikan kaju
• Wakichiynin:
Wakaqpata wilalita mankaman jich’ayquna
Kajuta juchika yakupi chulluchina
Chaymanta wilalita jich’ayquna qaywispa
Wilati jap’inancama le chininita suyarina
Chaymanta mutítawan patanman kuajadata qaraykuna
Chayta wisllawan mikhuna
WATHIYA
• NAKUNA:
Papa
Jawas
Uqa
Kamuti
Chuqllu
Sartina
Siwulla
Chiltu
Llagwa
Kachi
• WAKICHIYNIN:
K´urpamanta púkuruta ruwana
Llant’awan párichina kama p’ukuruta
Pariña kaqtin uchpata urqhuna chaymanta papata, jawasta ,uqata, kamutita chiqlluta ima churana
Pukurata thuñispa jayp’awan sumaqta p’ampaykuna , chanta, chanta juk phanita chayachina.
Cheyasqaña kaqtin mikhunapaq ch’iltamiman urqhuna chaymanta siwillawan ch’iltuwan wakichinataq maniy llaqwata
Patampitaq upyanaq siwara jak’uta t’impuchina.
JAK’A LAWA
• NAKUNA:
Sanawria
Papa
Siwulla
Achukcha
Chuqllu
Kachi
Kuminu
Piminta
Ajinumutu
Aycha
Pirigil
• WAYK’UYNIN:
Churana yacuta mankapi t’impunampaq
Paylapi aychata, siwullata kuminusta ima kankana
Chaymanta mankaman churana
T’ifana chuqlluta chaymanta kutana.
Papata pelasqata mankaman churana.
Qaywina chayanankama mikuykunataq.
CHICHARUN KHUCHI
• NAKUNA:
Siwulla
Kachi
Aqha
Puka uchú
Kuminu
Piminta
Khuchi aycha
Papa
Latanu
Limun
• WAYK’UYNIN:
Paylapi llakuta churana
Chaymanta yaku kusaña kaqtin khuchikpata wiranta paylaman churana qaywinataq
K’umir siwullata pikana
Chaymanta khuchikpa wiran kusaña kaktin urquna paylamanta.
Churana khuchikpa aychanta ,siwullas umasta churana limunta kachitawan
Puka uchuta kutana kuminuyukta churanataq pektunataq khuchi aychawan ,kumir siwullawan qaywinataq challanankama
Lukututa kutana
Chayaktintaq miqhuykuna sumaqta
Runtu Wayk’u
• Nakuna
Papa
Runtu
Kachi
Chilltu
Luqutu
Killkiña
Lichuga
• Wakichiynin
Papawayk’uta chayachina
Runtuta chinini yakupi chayachina
Llaqwata luqutuqt’a chituyuqta
Killkiñayuqta Lichuyuqta imakutuna
Papawayk’u tawan runtu waykutawan
Llaqwatawan irma qarana, putumpitaq
Ch’upillu aqnata upyana
